¡Pra Habana! - Follas Novas - Libro V

by Rosália de Castro

I

Venderonll'os bois,
Venderonll'as vacas,

O pote d'o caldo
Y á manta d'a cama.
Venderonll'ó carro
Y as leiras que tina,
Deixarono soyo
C'o á roupa vestida.
—María, eu son mozo,
Pedir non m'é dado,
Eu vou pó-lo mundo
Pra ver de gánalo.
Galicia está probé,
Y á Habana me vou...
¡Adiós, adiós, prendas
D'o meu corazón!


II
Cando ninguen os mira
Vénse rostros nubrados e sombrisos,
Homes qu'erran cal sombras voltejeantes
Por veigas e campíos.
Un, enriva d'un cómaro
Sentase caviloso e pensativo,
Outro, ó pe d'un carballo, queda imóvil
C'o á vista levantada hacia ó infinito.
Algún cabo d'a fronte recinado
Pares qu'escoita atento o murmurio
D'augua que cai, e eisala xordamente
Tristísimos sospiros.
¡Van á deixá-1-a patria!...
Forzoso, mais supremo sacrificio.
A miseria está negra en torno d'eles
¡Ay! ¡y adiant'está o abismo!...

III
O mar castiga bravamente as penas,
E contr'as bandas d'o vapor se rompen
As irritadas ondas
D'o cántabro salobre.
Chilan as gavi
¡Alá lonie!... ¡moy Ionice!

N'a prácida riveira solitaria
Que convida ó descanso y os amores.
De humanos seres á compauta linea
Que brila 6 sol, adiántase e retorcese,
Mais preto, e lentamente as curvas sigue
D'o murallon antigo d'o Parróte.
O corazón apertase d'angustia,
Ovense risas, xuramentos s'oyen,
Y as brasfemias s'a'iuntan c'os sospiros...
¿Onde van eses homes?
Dentro d'un mes n'o simiterio imenso
D'a Habana, ou n'os seus bosques,
Ide á ver que foy d'eles...
¡N'o etern'olvido para sempre dormen!...
¡Probes nais que os criaron,
Y as que os agardan amorosas, probes!

IV
—Animo, compañeiros,
Tod'á térra é d'os homes.
Aquel que non veu nunca mais que a propria
A inorancia ó consomé.
¡ Animo! á quen se muda Dio-l-o axuda!
¡E anqueora vamos de Galicia lonxe,
Veres des que tornemos
O que medrano os robres!
Manan é o dia grande ¡a mar amigos!
¡Manan, Dios nos acoche!

¡N'o sembrante á alegría,
N'o corazón o esforzó
Y acampana armoniosa d'a esperanza,
Lonxe, tocando á morto!

V

Este vaise y aquel vaise
E todos, todos se van,
Galicia, sin homes quedas
Que te poidan traballar.
Tes en cambio orfos e orfas
E campos de soledad,
E nais que non teñen fillos
E fillos que non ten pais.
E tés corazons que sufren
Longas ausencias mortás,
Viudas de vivos e mortos
Que ninguen consolará.

Notes:

1 . Livro Follas Novas disponível no internet public archive: http://ia600400.us.archive.org/32/items/follasnovasverso00castuoft/follasnovasverso00castuoft.pdf

2. Vídeo em Português: Cantar da Emigração por Antigos Orfeonistas da Universidade de Coimbra e a Orquestra Clássica do Centro.